 |
| The Trouble with Harry (źródło: themoviedb.org) |
Kłopoty z Harrym to wyjątkowa pozycja w twórczości Alfreda Hitchcocka - jedyna czarna komedia w jego dorobku o iście angielskim humorze. Film z debiutującą Shirley MacLaine, doskonałym scenariuszem i świetnymi zdjęciami Roberta Burksa nie tylko bawi czy zachwyca jesienną scenerią. To również ironiczna wykładnia dwóch podstawowych ludzkich popędów wyodrębnionych przez Sigmunda Freuda: Erosa i Tanatosa.
Hitchcockowski humor
Choć Alfred Hitchcock zrealizował niewiele komedii w ścisłym tego słowa znaczeniu, to humor towarzyszył mu praktycznie przez całą twórczość. Mistrz suspensu od wczesnych lat młodości wprost uwielbiał makabryczne żarciki i często płatał figle, o czym mogło przekonać się wielu współpracujących z reżyserem aktorów (w tym gwiazda Psychozy, Janet Leigh, na której Hitch testował zwłoki pani Bates, podrzucając je do garderoby aktorki).
W większości dzieł twórcy odnajdujemy umiejętnie wplecione wątki humorystyczne czy tonację komediową, a także charakterystyczny dowcip jak na prawdziwego Brytyjczyka przystało. Hitchcock słynął z przełamywania pełnych napięcia scen subtelnym humorem i nawet w takich dreszczowcach jak Człowiek, który wiedział za dużo (1956), Psychoza (1960) lub Sznur (1948) odnajdziemy komediowe wstawki pod postacią zabawnej wymiany zdań, drugoplanowej postaci, bądź żartu sytuacyjnego.
Kłopoty z Harrym - czarna komedia Hitchcocka
Kłopoty z Harrym to jedyna czarna komedia w dorobku Hitchcocka (w tym miejscu wypada odnotować, że twórca miał również na koncie jedną screwball comedy Pan i Pani Smith z 1941 roku). Podstawą scenariusza Kłopotów... była powieść Jacka Trevora Story'ego. Przy produkcji filmu reżyser współpracował ze stałymi członkami swej legendarnej ekipy: kompozytorem muzyki filmowej Bernardem Herrmannem, operatorem Robertem Burksem i najsłynniejszą kostiumografką złotej ery Hollywood, Edith Head.
 |
| Kłopoty z Harrym (źródło: themoviedb.org) |
Oto niewielka miejscowość w Nowej Anglii, której mieszkańcy odkrywają w pobliskim lesie zwłoki tajemniczego mężczyzny. Co gorsza, wszyscy poczuwają się do odpowiedzialności za śmierć tytułowego Harry'ego. Kapitan Wiles (Edmund Gwenn) sugeruje, że mógł go postrzelić w trakcie polowania, z kolei panna Gravely (Mildred Natwick) przyznaje, że uderzyła mężczyznę butem po tym, jak ten ją napastował. Wraz z artystą Samem Marlowem (John Forsythe) i żoną denata, Jennifer Rogers (Shirley MacLaine), bohaterowie starają się zataić fakt o śmierci i domniemanym morderstwie Harry'ego przed podejrzliwym zastępcą szeryfa. W międzyczasie niefortunne zdarzenia zaczynają ich do siebie zbliżać, co zaowocuje wybuchem namiętnych uczuć...
Komizm filmu Kłopoty z Harrym
Jak na czarną komedię przystało, Hitchcock sprawnie operuje w Kłopotach z Harrym groteską i absurdem, czyniąc przedmiotem żartu pojęcia śmierci i zbrodni. Komizm tego dzieła przejawia się w ironicznych dialogach, a także konstrukcjach bohaterów. Przyjrzyjmy się choćby pannie Gravely - kobieta widząc kapitana próbującego ukryć zwłoki Harry'ego, pyta zwyczajnym, sympatycznym tonem czy ma kłopoty, zupełnie tak samo, jakby ucinała sobie pogawędkę na temat pogody. Takich elementów jest znacznie więcej, jak choćby wyolbrzymiona, "drastyczna" opowieść Jennifer o jej mężu czy zachowanie Marlowa, który w zamian za oddanie swych obrazów milionerowi domaga się koszyka truskawek i kilku innych drobiazgów.
 |
| Kłopoty z Harrym Hitchcocka (źródło: Tumblr) |
Komediowy wydźwięk historii wzmaga oczywiście niemal karykaturalne zestawienie opowieści kryminalnej z idylliczną atmosferą Nowej Anglii, błogim życiem funkcjonującej tu społeczności i urokliwymi pejzażami skąpanymi w promieniach słońca oraz kolorach jesiennych liści. Wiele wnosi również muzyka autorstwa Bernarda Herrmanna, która podkreśla groteskowy charakter Kłopotów z Harrym. To pogodne, beztroskie melodie niosące skojarzenie z niewinnością czy charakterem filmów familijnych.
Eros i Tanatos
Kłopoty z Harrym to obok Zawrotu głowy (1958) najważniejszy film Hitchcocka podejmujący wątek freudowskiego Erosa i Tanatosa. Psychoanaliza stanowi klucz do odczytania większości dzieł mistrza suspensu, jednak mało który z jego utworów tak dosadnie przedstawia owoce nauki Sigmunda Freuda. Popęd życia i śmierci przejawia się w pełnym ironii wątku miłosnym, zainicjowanym przez odkrycie zwłok Harry'ego. Bohaterowie łączą się w pary wprost nad ciałem denata - Jennifer przyjmuje oświadczyny Sama, a panna Gravely oraz kapitan mimo podeszłego wieku prowadzą gorący flirt, który skutkuje ich związkiem.
 |
| Shirley MacLaine w Kłopotach... (źródło: Tumblr) |
Symboliczna w tym kontekście okazuje się więc pora roku, w jakiej rozgrywa się akcja obrazu. Jesień staje się tu metaforą późnej miłości bohaterów, którzy zakochują się w sobie w czasie śmierci i zapadającej w sen przyrody. Jak pisze Krzysztof Loska, twórca książki Hitchcock - autor wśród gatunków, w Kłopotach z Harrym "śmierć nie kończy życia, ale odnawia go, pozwalając na odrodzenie świata, jego powtórne stworzenie".